Σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 60 του νόμου 4808/2021 ως ημέρες υποχρεωτικής αργίας, για όλες τις επιχειρήσεις, εκμεταλλεύσεις και εργασίες γενικά, οι οποίες αργούν κατά τις Κυριακές και τις ημέρες αργίας, ορίζονται οι ακόλουθες:
α) Η 1η Ιανουαρίου.
β) Η εορτή των Θεοφανείων (6η Ιανουαρίου).
γ) Η 25η Μαρτίου.
δ) Η Δευτέρα του Πάσχα.
ε) Η 1η Μαΐου.
στ) Η εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (15η Αυγούστου).
ζ) Η 28η Οκτωβρίου.
η) Η εορτή της Γεννήσεως του Χριστού (25η Δεκεμβρίου).
θ) Η 26η Δεκεμβρίου
Κατόπιν των ανωτέρω η ημέρα της εορτής της Κοιμήσεως του Θεοτόκου δηλαδή 15 Αυγούστου ανήκει στις υποχρεωτικές εξαιρετέες εορτές (αργίες).
Συνεπώς κατά την ημέρα αυτή απαγορεύεται η απασχόληση των μισθωτών και η λειτουργία των επιχειρήσεων, εκτός εκείνων που λειτουργούν νομίμως τις Κυριακές.
Η αμοιβή του εργαζόμενου-υπαλλήλου κατά την εορτή αργία, που δεν απασχολείται λόγω της απαγόρευσης δεν μειώνεται ούτε αυξάνεται, επειδή ο μισθός που δίνεται ως αντάλλαγμα της απασχόλησης του κατά τις εργάσιμες ημέρες του μήνα (ΑΠ 96/1977).
Αντίθετα αν ο αμειβόμενος με μηνιαίο μισθό εργαζόμενος-υπάλληλος κατά την εορτή αργία -που από το Νόμο επιτρέπεται η εργασία- απουσιάζει αδικαιολόγητα οι αποδοχές μειώνονται κατά 1/25.
Οι αμειβόμενοι με ημερομίσθιο αν κατά την εορτή αργία που επιτρέπεται η εργασία, δεν εργασθούν από δική τους υπαιτιότητα δεν δικαιούνται το ημερομίσθιο, αν όμως δεν απασχοληθούν για λόγους που δεν οφείλεται σε αυτούς δικαιούνται να λάβουν το ημερομίσθιο τους. 1
Εάν η εορτή- αργία συμπίπτει με την πρώτη ή την τελευταία ημέρα αυθαίρετης απουσίας του ημερομισθίου μισθωτού, οπότε είναι δύσκολο να διαγνωσθεί αν θα απουσίαζε και κατ’ αυτήν, αυτός δικαιούται το ημερομίσθιο (Ν.Σ.Κρ 24/1966), ενώ αν η εορτή περιλαμβάνεται μεταξύ δύο ημερών αυθαίρετης απουσίας του, δεν δικαιούται το ημερομίσθιο της αργίας (Ν.Σ.Κρ 919/62).
Αν η εξαιρέσιμη εορτή συμπέσει σε χρόνο ασθένειας του εργάτη, θα πρέπει να καταβληθεί το ημερομίσθιο για την ημέρα αυτή, σαν να εργαζόταν ο εργάτης αυτός κανονικά, από το οποίο όμως θα αφαιρεθεί ότι λάβει αυτός από το Ι.Κ.Α. για τη συγκεκριμένη ημέρα.
Αν ο εργάτης ήταν με άδεια κανονική τον καιρό που συμπίπτει και η εξαιρέσιμη εορτή, τότε στην άδεια αυτή δεν μετριέται και η ημέρα της εξαιρέσιμης εορτής, ενώ αν η άδεια αυτή είναι χωρίς αποδοχές ή την ημέρα αυτή γίνεται απεργία, τότε δεν καταβάλλεται στον εργάτη το ημερομίσθιο.
Σύμφωνα με το άρθρο 2 του ν. 435/1976 και των αποφάσεων με αριθμ. 8900/46 και 25825/51 των Υπουργείων Εργασίας και Οικονομικών, που αναφέρουν ότι: «Μισθωτοί απασχολούμενοι κατά τας Κυριακάς και τας κατωτέρω αναφερομένας εορτάς δικαιούνται, ανεξαρτήτως του κύρους της συμφωνίας περί της απασχολήσεως ταύτης και των άλλων ενδεχομένων συνεπειών, της υπό της υπ. αριθμ. 8900/1946 Κοινής Αποφάσεως των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας, ως αυθεντικώς ηρμηνεύθη διά της υπ. αριθ. 25825/1951 τοιαύτης, προβλεπόμενης προσαυξήσεως εξ 75% κατά τα υπό των εν λόγω αποφάσεων, ως αύται ισχύουν σήμερον, οριζόμενα», θα έχουν πρόσθετη αμοιβή 75% επί του νομίμου ωρομισθίου για όσες ώρες απασχοληθούν2.
Κατά τις ισχύουσες σήμερα διατάξεις ως νόμιμα κατώτατα όρια στα οποία υπολογίζεται η προσαύξηση 75% θεωρούνται τα εξής:
1) Τα νομοθετημένα κατώτατα όρια του νόμου 4093/2012 εφόσον δεν υπάρχει ειδικότερη συλλογική ρύθμιση για τον μισθωτό.
2) Τα θεσπιζόμενα κατώτατα όρια με τους κανονιστικούς όρους ΣΣΕ-ΔΑ που βρίσκονται σε ισχύ.
3) Τα νομίμως κατώτατα όρια ΣΣΕ-ΔΑ που έχει λήξει ή καταγγελθεί και ισχύουν βάση της ΠΥΣ 6/2012 (βασικός μισθός ή βασικό ημερομίσθιο-τα επιδόματα ωρίμανσης-τέκνων-σπουδών-επικίνδυνης εργασίας)
Οι αμειβόμενοι με μηνιαίο μισθό στο 1/25 του μισθού τους προσαύξηση 75% και οι αμειβόμενοι με ημερομίσθιο το νόμιμο ημερομίσθιο τους με προσαύξηση 75%. Συνεπώς οι ημερομίσθιοι θα λάβουν το ημερομίσθιο τους για την εορτή αργία με προσαύξηση 75%, ενώ οι αμειβόμενοι με μηνιαίο μισθό, αν η επιχείρηση στην οποία εργάζονται εξαιρείται της Κυριακής αργίας, θα λάβουν μόνο προσαύξηση 75% που θα υπολογιστεί στο 1/25 του μηνιαίου μισθού τους. Αντιθέτως οι αμειβόμενοι με μηνιαίο μισθό που εργάζονται σε επιχ/σεις στις οποίες δεν επιτρέπεται η Κυριακή εργασία και εργάζονται κατά την εορτή αργία, θα λάβουν πέρα από την προσαύξηση του 75% και το 1/25 (συγκεκριμένα τόσα ωρομίσθια όσες ώρες εργασθούν, αφού το 1/25 του μισθού αντιστοιχεί σε 6,66 ώρες) του μηνιαίου μισθού τους, γιατί ο μισθός τους αντιστοιχεί στις εργάσιμες ημέρες του μήνα και κατά συνέπεια δεν περιλαμβάνει και την αμοιβή της εργασίας σε ημέρες αργίας(σύμφωνα με το άρθρο 648 του Α.Κ.). Εάν η υποχρεωτική αργία συμπέσει με Κυριακή, τότε ο εργοδότης πρέπει να χορηγήσει σε όλους τους απασχοληθέντες μισθωτούς αναπληρωματική ανάπαυση σε άλλη ημέρα της εβδομάδας.
Για να θεμελιώσουν δικαίωμα της αναπληρωματικής εβδομαδιαίας αναπαύσεως 24 συνεχών ωρών σε άλλη ημέρα της εβδομάδας οι μισθωτοί αυτοί πρέπει να απασχοληθούν την Κυριακή για χρόνο άνω των πέντε (5) ωρών. Απασχόληση την Κυριακή μέχρι πέντε ώρες δεν θεμελιώνει δικαίωμα λήψεως αναπληρωματικής ημέρας ανάπαυσης. (άρθρο 10 του Β.Δ. 748/1966)
Σε περίπτωση που η ημέρα αναπαύσεως συμπέσει με ημέρα εξαιρέσιμης εορτής δεν προβλέπεται για τον ιδιωτικό τομέα υποχρέωση του εργοδότη να χορηγήσει άλλη ημέρα ανάπαυσης3.
Η απαίτηση του μισθωτού για αμοιβή σε Κυριακές και εξαιρέσιμες εορτές καθώς και για την προσαύξηση 75% αυτής, όταν η απασχόληση αυτή είναι νόμιμη παραγράφεται σε 5 χρόνια και όταν η απασχόληση είναι παράνομη παραγράφεται σε 20 χρόνια, μετρούμενα μετά από την λήξη του έτους που γεννήθηκε η απαίτηση. (Μον. Πρωτ. Αθηνών 2770/15 – ΑΠ 1184/1974)4 .
Σύμφωνα με την περίπτωση α’ της παραγράφου 3 του άρθρου 2 του ΑΝ 539/1945 όσοι μισθωτοί κατά την 15η Αυγούστου απέχουν από την εργασία τους λόγω κανονικής άδειας θα παραταθεί η άδεια τους κατά μια εργάσιμη ημέρα5.
Τέλος σύμφωνα με την παράγραφο 11 του άρθρου 1 του ν. 1157/1981 η εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου για τους μισθωτούς του Δημοσίου θεωρείται αργία 6.